Nếu có dịp ghé thăm vùng Tây Bắc TP Đà Nẵng, đặc biệt là xã Hòa Sơn, huyện Hòa Vang, bạn sẽ không khỏi bồi hồi khi nghe câu ca truyền đời: “Ốc bươu Bàu Nghè, nước chè Phú Thượng”. Hai đặc sản này đã trở thành biểu tượng ẩm thực gắn liền với nét đặc sắc của Quảng Nam – Đà Nẵng, mở ra một hành trình khám phá hương vị quê hương độc đáo. Hãy cùng Ẩm thực Việt tìm hiểu qua bài viết bên dưới.
Lịch sử và nguồn gốc
Bàu Nghè là một bàu nước lớn rộng trên 70ha ở Hòa Sơn. Vào năm 1962, ông Hương Thưởng bắt đầu trồng sen tại đây. Khu vực này sau đó được cải tạo thành Bàu Trước và Bàu Sau để phục vụ sản xuất lúa. Sau năm 1974, người dân đã khai thác Bàu Nghè để nuôi trồng và đánh bắt thủy sản như cá rô, giếc, trê, tràu, ốc bươu, ếch và các loài khác.
Ốc bươu bàu nghè – Đặc sản độc đáo
Trong kho tàng ẩm thực của vùng đất này, ốc bươu Bàu Nghè nổi bật nhờ hương vị đặc trưng, độ dai giòn, béo ngậy và những cách chế biến tinh tế đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Món ăn dân dã nhưng lại đầy sáng tạo đã chinh phục khẩu vị của không chỉ người dân địa phương mà còn của du khách khi đặt chân đến Đà Nẵng.
Các món ốc đặc sắc
- Ốc bươu um sả ớt: Món ăn được ưa chuộng của nhiều “đấng mày râu” với bí quyết đặc biệt: ốc được bắt về, ngâm qua nước vo gạo một đêm để loại bỏ bùn đất, sau đó chà sạch và cắt bỏ phần đít. Sau khi luộc sơ, ốc được trộn cùng gia vị như ớt, sả, tiêu, dầu phộng… và um vừa đủ để các gia vị thấm vào thịt mà không làm ốc co rút quá nhiều. Món ăn mang màu sắc bắt mắt với sự kết hợp hài hòa giữa sắc vàng xám của vỏ, đỏ của ớt, nâu của sả và điểm xuyết lá chanh xanh mướt. Nước chấm đi kèm, được làm từ tương hột, dầu phộng phi thơm, tỏi, đậu phộng rang giã, hòa cùng đường cát và mì chính, tạo nên hương vị đậm đà, khó quên.
- Canh ốc bươu nấu chuối chát: Món canh này kết hợp giữa vị dai của ốc và độ chát, bùi của chuối chát. Sau khi làm sạch, ốc được ướp với mẻ chua, nước nghệ, nước mắm, tiêu và ớt giã dập, sau đó đập lấy phần đầu và xào săn cùng dầu phộng thơm củ nén. Khi đổ nước dùng vào đun sôi, những lát chuối chát gọt vỏ, thái mỏng, cùng bạc hà và khế được thêm vào, tạo nên hương vị chua nhẹ, bùi bùi và cay nồng của ớt xiêm – một trải nghiệm ẩm thực đậm chất quê hương, đặc biệt thích hợp thưởng thức khi xuân về.
- Các biến tấu khác: Ngoài ra, người dân địa phương còn chế biến ốc bươu thành ốc bươu hấp xả hay ốc bươu trộn mắm nêm với sự kết hợp tinh tế của các loại trái cây chua như xoài, vả, đu đủ, mang đến những hương vị đa chiều, vừa mát vừa kích thích vị giác.
Bí quyết chế biến món ốc bươu Bàu Nghè
Bí quyết tạo nên hương vị tuyệt vời của ốc bươu Bàu Nghè không chỉ nằm ở chất lượng của nguyên liệu mà còn ở tay nghề tinh tế của những bà mẹ quê. Những phương pháp làm sạch ốc kỹ lưỡng, cách luộc – um đúng thời gian để giữ được độ giòn và vị ngọt tự nhiên của thịt ốc là yếu tố quyết định. Mỗi món ăn lại có cách nêm nếm gia vị riêng biệt, sử dụng các nguyên liệu như ớt hiểm, sả, nghệ, lá tía tô… tạo nên sự hòa quyện đầy sắc màu và hương vị.
Dân gian Đà Nẵng còn có câu ca truyền miệng: “Mời anh ăn ốc Bàu Nghè / ăn xong uống tách nước chè quê em”, thể hiện mối liên hệ gắn bó giữa ốc bươu và nước chè Phú Thượng – hai đặc sản không thể thiếu của vùng đất này.
Điểm đến ẩm thực khi ghé Đà Nẵng
Ở Đà Nẵng, ốc bươu Bàu Nghè không chỉ là món ăn, mà còn là một trải nghiệm văn hóa. Du khách nên ghé thăm khu vực Bàu Nghè thuộc thôn An Ngãi Tây 2, xã Hòa Sơn, huyện Hòa Vang để thưởng thức những món ốc bươu tươi ngon, được chế biến theo nhiều phong cách khác nhau. Từ ốc bươu vàng (chỉ dùng cho mục đích nuôi gia súc) cho đến ốc bươu đen – loại được ưu tiên chế biến thành các món ăn hấp dẫn, tất cả đều được chế biến theo những bí quyết truyền thống độc đáo, đem lại trải nghiệm khó quên.
Ốc bươu Bàu Nghè của Đà Nẵng là minh chứng cho sự phong phú và tinh tế của ẩm thực vùng quê, nơi mà mỗi món ăn đều chứa đựng tâm huyết và truyền thống của người dân địa phương. Nếu có dịp đến Đà Nẵng, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức những món ốc bươu độc đáo – từ ốc um sả ớt đến canh ốc nấu chuối chát – để cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc trưng của vùng đất Bàu Nghè và mang theo trong tim những kỷ niệm khó phai của miền quê dân dã nhưng đầy chất thơ.
Đọc thêm bài viết cùng chuyên mục: Gỏi cá trứ đình
